PRP Nedir?

PRP (Platelet Rich Plasma), ya da diğer adıyla Trombositten Zengin Plazma (TZP), kişinin
kendi kanından hazırlanarak iyileşmeyi uyarmak ve düzenlemek için kullanılan bir yöntemdir.
Halihazırda bulunan PRP hazırlama kiti kullanılarak, hastadan yaklaşık 10-60ml arasında kan
alınır, bu kan tek kullanımlık özel filtreler ve santrifüj cihazları ile ayrıştırılarak istenmeyen
kısımları uzaklaştırılır.
Ayrıştırılan yaklaşık 2-6 ml kısım, trombositten zengin plazmayı içerir ve bir çok kas iskelet
sistemi yaralanmasında uygulama alanı bulmuştur.
Trombositlerin asıl görevi, bir yaralanma olduğu anda meydana gelen kanamayı durduran
pıhtıyı oluşturmaktır. Bunun yanında dokunun onarımı ve iyileşmesine katkıda bulunan onlarca
büyüme faktörü içerirler. Bu büyüme faktörleri ortama verildiğinde, vücudun kendi iyileşme
mekanizmalarına destek olarak hasarlı dokuların tamirine yardımcı olurlar.
 

PRP bir ilaç mıdır? PRP yaptırmanın zararı var mıdır?

PRP bir ilaç değildir. kişinin kendi kanı dışında başka bir madde içermez. PRP nin etkisi ilaçların
aksine uygulandığı bölge ile sınırlıdır.
Böbrek, karaciğer ve midede yan etkilere yol açmaz. Kortizon içermez.
PRP'nin içinde, vücudun iyileşme cevabındaki hücrelerin bölgeye ulaşmasını ve çoğalmasını
sağlayan büyüme faktörleri yer alır. Bu faktörler aynı zamanda yeni damarların oluşumu,
enfeksiyonların önlenmesi ve doku proteinlerinin üretimi konularında olumlu etkilere sahiptirler.
Günümüzde bazı eklem içi PRP uygulamaları için beraberinde hyalüronik asit veya kollajen
içeren formları da geliştirilmiştir.

PRP sıvısında içinde kök hücreler var mıdır?

Bilinenin aksine, PRP sıvısının içinde çok az sayıda kök hücre bulunur. Kök hücreler, kas
iskelet sisteminde kas, kemik iliği, yağ dokusu, sinovya (eklemi döşeyen ince zar tabakası) gibi
birçok doku içinde az sayıda bulunurlar.
Kök hücrelerin tedavi amaçlı kullanımları için ya kemik iliğinden alınan dokunun özel tekniklerle
konsantre edilmesi yada diğer dokulardan elde edilen hücrelerin luygulanmaları gerekir.
PRP uygulama kitleri ile kemik iliği konsantresi veya yağ konsatresi uygulama kitleri farklıdır.

PRP sıvısı başka kişilere uygulanabilir mi?

Acil durum ihtiyacına göre kan ürünleri başka insanlara da uygulanmakla birlikte, PRP sıvısı
sadece kişinin kendisine uygulanabilir. Böylece hepatit, AIDS gibi hastalıkların taşınması riski
ortadan kaldırılmış olur.
PRP sıvısı, hazırlandıktan sonra hemen kullanılmalıdır, etkisi zamanla azalacaktır.

PRP sıvısı kaç kez ve nasıl uygulanır?

PRP sıvısı uygulamasının kaç kez yapılması gerektiği konusunda kesin kanıtlar yoktur. Bazı
durumlarda tek bir uygulama yeterli olurken, hastalığın cevabına göre 2 ya da 3 hafta arayla
tekrarlanabilir.
PRP uygulaması steril şartlarda yapılmalıdır.
Günümüzde PRP birkaç şekilde uygulanabilir. En sık uygulama şekli, bir iğne yardımıyla hedef
dokuya enjekte edilmesidir. Başka bir uygulama yöntemi jöle şeklinde hazırlanan PRP'nin
ameliyat sırasında etki göstermesi istenilen bölgeye yerleştirilmesidir.
Ayrıca PRP sıvısı, kıkırdak onarımı için yerleştirilen implantların etkinliğini artırmak kullanılabilir.
PRP sıvısı hangi hastalıklarda etkilidir?
PRP işlemi ortopedik hastalıkların tedavisinde güvenle kullanılmaktadır.

1. Kronik tendinopatiler:

◦ Tenisçi Dirseği (Lateral Epikondilit) PRP uygulamaları ile %79-93 oranında başarılı
sonuçlar elde edilmiştir. Bu oran kortizon uygulaması ile elde edilen sonuçlardan biraz
daha iyidir, ayrıca kortizon uygulamasının dezavantajlarından kaçınılmış olur.
◦ Aşil tendon hastalıklarında, kronik patellar tendon yaralanmalarında ve plantar
fascitis hastalığında PRP uygulamaları ile % 80 civarında başarılı sonuçlar
bildirilmiştir. Bu hasta grubunda istirahat, ilaçlar ve fizik tedavi yöntemleri ile yeterli
sonuç alınamayan durumlarda PRP tercih edilmelidir.
2. Diz bağ yaralanmaları: Sporcularda sık görülen iç yan bağ yaralanmaları sonrası
PRP enjeksiyonları ile daha hızlı iyileşme ve daha kısa sürede spora dönüş olduğunu
gösteren çalışmalar vardır.
3. Kas yaralanmaları: Sporcularda görülen kas çekmeleri veya kas içi kanamalarda
PRP enjeksiyonları ile daha hızlı spora dönüş bildirilmiştir.
4. Osteoartrit (Kireçlenme): Diz eklemindeki osteoartritin erken evrelerinde PRP
enjeksiyonları ile 6 ay süreyle hastaların ağrılarında azalma ve fonksiyonlarında düzelme
olduğu bildirilmiştir. Ancak PRP tedavisi hastalığın doğal seyrini değiştirmez ve var olan
aşınma ve yıpranmayı geri döndüremez. Bazı çalışmalarda PRP enjeksiyonlarının
hyalüronik asit enjeksiyonlarına göre biraz daha üstün olduğu gösterilmiştir.
5. Kıkırdak onarımına destek olarak: Genç hastalardaki kıkırdak yaralanmalarının
tedavisi halen önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde hasarlı eklem
kıkırdağını orijinal mimari yapısı ve biyolojik özellikleri ile yeniden oluşturmak mümkün
değildir. Bir çok tedavi yöntemi ile oluşturulan tamir dokusunun kalitesini artırmak için
PRP uygulamaları gündeme gelmiştir. Kıkırdak onarımında kullanılan ve matriks adı
verilen biyolojik örtüler, içlerinde hücrelerin gelişmesi ve kıkırdağa dönüşmesi için uygun ortamı sağlayan sentetik ve eriyebilen yapılardır. Bu matrikslerle beraber PRP veya kemik iliği konsantresi uygulamaları ile, daha yüksek kalitede bir onarım dokusu elde edilebileceği gösterilmiştir. Günümüzde PRP'nin en çok üzerinde çalışılan ve en heyecan verici alanı budur.

PRP uygulandıktan sonra ne yapmalıyım?

PRP işleminden sonra, ağrı olan bölgeye soğuk kompres veya buz uygulaması ve parasetamol
türevi ağrı kesicilerin kullanılması uygundur.
Non-steriod anti-inflamatuar ilaçlar (voltaren, naproksen, majezik gibi) PRP uygulamasının
etkinliğini azaltacağı için önerilmez.
İstirahat, iyileşmenin önemli bir parçasıdır ve bu nedenle PRP uygulaması sonrası zorlayıcı
egzersiz ve spor önerilmez.
Basit germe egzersizleri yapılabilir, ancak dirence karşı ağırlık çalışmalarından kaçınılmalıdır.
Bandajlar ve basit bileklikler uygulanabilir.
Spor ve antrenmana dönüş süresi 3-6 hafta arasında değişebilir. Bu süre içinde de nonsteriod
anti-inflamatuar (klasik ağrı kesiciler) ilaçların kullanımından kaçınmak gerekir.
PRP uygulamasından sonra kullanabileceğiniz ilaçlar ve spora dönüş sürenizi doktorunuza
sormanız uygun olacaktır.

PRP uygulamasının sakıncaları ve yan etkileri var mıdır?

PRP uygulaması sonrası düşük oranda enjeksiyon bölgesinde artmış şişlik ve ağrı olabilir. Bu
ağrı birkaç gün devam edebilir, ancak basit ağrı kesiciler ve buz uygulaması ile bu sorun
giderilebilir. Bunun dışında PRP'nin böbrek, karaciğer mide gibi iç organlarda yan etkisi yoktur.
Kişinin kendi kanı kullanıldığı için allerjik reaksiyon yapma riski yoktur. Hamilelikte kullanımı ile
ilgili bir bilgi bulunmamaktadır.

PRP Doping testlerini etkiler mi?

PRP'nin kas iskelet sisteminde enjeksiyon olarak kullanımı, Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin
Dünya Anti-Doping Ajansı (WADA, World Anti-Doping Agency) yasaklı madde ve uygulamalar
kapsamından çıkartılmıştır ve doping olarak kabul edilmemektedir.
İdrarla atılan bir ilaç olmadığı için doping testlerinde tanımlanması mümkün değildir. Damar
içine enjekte edilen PRP halen yasaktır.